Passend werk

Samen creëren wij duurzame kansen en bovenal werk

Marc Christiaens, directeur Werk en Ontwikkeling, WSD: “WSD helpt mensen die passend werk zoeken. Dat is niet alleen de openingszin van onze website, maar ook de missie die bij WSD sinds de oprichting in 1956 leidend is. Al is de afstand nog zo groot, wij geloven dat er voor iedereen een plek op de arbeidsmarkt.”

“WSD heeft passie voor passend werk. Onze professionals zetten zich elke dag in om voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een duurzame arbeidsplek te vinden. Dat kan binnen de veilige muren van onze WSD-locaties zijn, maar sinds de invoering van de Participatiewet in 2015 vooral buitenshuis.

Matchen, inzetten en ontwikkelen van zoveel mogelijk mensen die behoren tot de Participatiewet, dat is onze missie. WSD maakt dit gemakkelijk en aantrekkelijk voor gemeenten en werkgevers. Samen creëren wij duurzame kansen en bovenal… werk.”

Vertrouwd vangnet

“Op onze eigen locaties bieden we passend werk in onder meer productie, techniek, logistiek, catering en schoonmaak. Soms is dat beschut werk, meestal is het werk dat volop kansen biedt om door te groeien. Buiten de muren van WSD bieden we passend werk via individuele en groepsdetachering bij werkgevers in de regio. In andere gevallen gaan medewerkers extern begeleid aan het werk. Is dit om wat voor reden ook nog niet passend, dan is er altijd het vertrouwde WSD-vangnet.”

“Om passend werk te vinden, biedt WSD een breed palet aan mogelijkheden. Samen met onze negen gemeenten onderzoeken we op welk niveau iemand kan instromen en zich kan ontwikkelen. Groeien kan met behulp van een van de negen werkleerlijnen – catering, facilitair, groen, ICT, logistiek, productie, retail, schoonmaak en techniek – waarin alles mogelijk is, van beschut werk tot detachering bij externe werkgevers. Met het oog op de Participatiewet is uitstroming richting regulier werk het ideaalbeeld.”

Toekomstproof

“Natuurlijk houden we rekening met actuele ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en wil WSD voor haar medewerkers banen aanbieden die toekomstproof zijn. Sommige banen verdwijnen door automatisering en robotica, andere banen komen op. Een goed voorbeeld is de circulaire economie waarin in 2024 ruim 25 procent van onze medewerkers werkzaam was. Denk aan werk in textielsorteercentra en op milieustraten, maar ook in de kringloopwinkels van Het Goed of bij een onderneming als Holland Recycling waar afvalstromen worden gesorteerd.”

“Om de regionale arbeidsmarkt blijvend in het vizier te houden, is WSD actief in regionale werkgeverskringen en lokale ondernemersnetwerken, maar zitten we ook aan tafel bij VNO-NCW. Enthousiast plukken we de vruchten van het Aantwerk, een netwerkorganisatie die al meer dan tien jaar ruim tweehonderd inclusieve ondernemers verenigt. Zij zijn het die mét WSD oog hebben voor passend werk voor inwoners die best een steuntje in de rug kunnen gebruiken.”

Om passend werk te vinden, biedt WSD een breed palet aan mogelijkheden

Inburgering

Jan Burger, manager Participatie, WSD: “Inburgeraars die in Best, Boxtel, Meierijstad, Nuenen, Oirschot, Oisterwijk, Sint-Michielsgestel, Son en Breugel en Vught in aanmerking komen voor de Z-route, volgen die bij WSD. Deze zelfredzaamheidsroute is een van de drie leerroutes binnen de Wet inburgering 2021 en is bedoeld voor inburgeraars voor wie de B1-route of de onderwijsroute op dat moment te moeilijk is.”

Het is belangrijk dat iedere inburgeraar een passend programma op werk- en taalgebied krijgt voorgeschoteld

“Wie inburgert via de Z-route, volgt 800 taaluren en 800 participatie-uren. De taaluren worden aangeboden in taalklassen van WSD. Bijna de helft van de participatie-uren worden ook bij WSD ‘geklokt’ en omvatten 78 workshopuren en 312 stage-uren. De taalstage is omgeturnd tot een inburgeringsstage, die naast taalomgeving nog meer een voorportaal naar werk wordt. De resterende 410 participatie-uren vullen onze negen gemeenten in.”

200e inburgeraar bij WSD

“In 2024 groeide het aantal inburgeraars in de Z-route van 160 naar ongeveer 230. Halverwege het kalenderjaar hebben we stilgestaan bij de verwelkoming van de 200e inburgeraar. Omdat een inburgeringstraject via de Z-route ongeveer drie jaar in beslag neemt, zagen we in de loop van 2024 de eerste cursisten uitstromen.”

“De toename van het aantal inburgeraars betekent dat WSD meer mensen ondersteunt in hun ontwikkeling. Dat is goed nieuws, maar dwingt ons ook om nog professioneler te worden. Het is belangrijk dat iedere inburgeraar een passend programma op werk- en taalgebied krijgt voorgeschoteld.”

Taalles op de werkvloer

“In 2024 is de pilot ‘Taalles op de werkvloer’ geïntroduceerd. Voor lager opgeleide inburgeraars die moeite hebben met reguliere taallessen in een klassikale omgeving, is een onderwijsplek ingericht in kringloopwarenhuis Het Goed. Daar leren cursisten onder leiding van een taaldocent de Nederlandse taal, gericht op de directe werkomgeving. Tegelijkertijd ontwikkelen ze werknemersvaardigheden.”

“De ontwikkeling van Z-route cursisten tot 27 jaar krijgt vanaf volgend jaar extra aandacht binnen jongerenlabel Kwikstart. In workshops sluiten trainers sterker aan bij de belevingswereld van jongeren. Het programma daarvoor is nog in aanbouw en wordt gepresenteerd tijdens Kwikfest 2025.”

Kunstmatige intelligentie

“WSD vindt het belangrijk dat de inburgeraar ook zelf weet wat deelnemen aan de Z-route betekent. Taal is nog te vaak een struikelblok en om die reden zetten we kunstmatige intelligentie (AI) in als hulpmiddel. Met behulp van een avatar krijgen deelnemers een video in hun eigen taal te zien, waarin uitleg wordt gegeven over hun cursusovereenkomst. We zijn in 2024 begonnen met Arabisch, volgend jaar volgen meer talen.”

“Een mooi project liep in 2024 in Oisterwijk van stapel. Daar heeft WSD in samenwerking met het AZC het initiatief genomen om twintig bewoners vrijwilligerswerk te laten doen in de openbare ruimte. Naast een zinvolle dagbesteding in het groen, droeg het project bij aan de taalontwikkeling en activering van de nieuwe Nederlanders. Een gezamenlijk initiatief dat naar meer smaakt.”

Inburgering afgerond

Zes jaar geleden kwam Pegah (42) uit Iran naar Nederland, samen met haar dochter en zoon. In haar thuisland had ze nooit gewerkt, maar nu heeft ze met succes haar inburgering afgerond en een baan gevonden waar ze met plezier naartoe gaat. ‘Ik voel me hier thuis, en ik ben trots op wat ik heb bereikt.’

  • NaamPegah

De eerste jaren in Nederland waren niet makkelijk. Pegah en haar kinderen verbleven in verschillende asielzoekerscentra, onder andere in Weert, Wageningen, Arnhem en Grave. ‘Dat was een moeilijke tijd,’ vertelt ze. Pas na 2,5 jaar kregen ze een woning in Boxtel. Daar begon Pegah haar nieuwe leven, geholpen door de gemeente en verschillende instanties.

Ik ben trots op wat ik bereikt heb

Werken en inburgeren combineren

Pegah combineerde haar inburgeringstraject met werken via WSD. Een aantal dagen per week volgde ze lessen, de andere dagen werkte ze. ‘Ik ben trots dat ik alle examens heb gehaald,’ zegt ze stralend. Toch vindt ze Nederlands spreken nog lastig. ‘Ik begrijp alles goed, maar het praten is moeilijk. Op mijn werk leer ik gelukkig steeds meer.’

Met een lach naar haar werk

Haar werk bij WSD betekent veel voor haar. ‘In Iran had ik een rijke man, ik hoefde nooit te werken. Maar nu doe ik het zelf en dat voelt goed,’ zegt ze. ‘Eerst was het spannend, maar nu ga ik elke dag met een lach naar mijn werk.’ Vooral haar collega’s en leidinggevenden maken het werk fijn. ‘Ik heb lieve collega’s en mijn leidinggevenden, Elonka en Peter, zijn heel fijn om mee te werken.’

Voorlopig zit Pegah helemaal op haar plek. ‘Het werk is niet moeilijk, maar dat is prima. Hier is geen stress, geen negativiteit. Dit is mijn toekomst en daar ben ik blij mee.’

Beschut werk

Marlies van Eldik, arbeidsdeskundige, WSD: “Met de invoering van de Participatiewet in 2015 is ook de voorziening ‘beschut werken’ in het leven geroepen. Beschut werken kan heel beknopt worden gedefinieerd als een betaalde baan in een aangepaste omgeving, met structurele extra begeleiding. Alle gemeenten hebben hierin een verplichte taakstelling voor hun inwoners. Het aantal beschutte banen die gemeenten per jaar minimaal moeten bieden, staan in ministeriële regelingen.”

“Bij WSD werkten in 2024 ongeveer 150 medewerkers beschut. Ze verrichtten arbeid binnen een productie- of montage-afdeling van WSD, maar soms ook daarbuiten: in het groen, bij kringloopwarenhuis Het Goed of De Schoonmaak Coöperatie óf in een groepsdetachering bij een particuliere onderneming. In alle gevallen kan iemand die beschut werkt rekenen op een vaste begeleider van WSD. Die is niet alleen in de buurt en werkt mee, maar kent bovendien iemands persoonlijke situatie. Een vast aanspreekpunt.”

Positief advies

“Met beschut werken helpt WSD mensen die alleen in een beschutte omgeving en onder aangepaste omstandigheden kunnen werken. De doelgroep bestaat uit mensen uit een van de negen WSD-gemeenten die begeleiding of aanpassingen van de werkplek nodig hebben. De deelnemer vraagt advies aan het UWV om te bepalen of beschut werk passend is. Soms helpt de school, de gemeente of WSD hierbij. Als het UWV een positief advies uitbrengt, komt de aanvrager in aanmerking voor deze voorziening.”

Belangrijk is dat we optimaal rekening houden met iemands beperkingen

“In dat geval gaan we in gesprek. We kijken samen waar passend werk geboden kan worden. Belangrijk is dat op de werkplek optimaal rekening gehouden wordt met iemands beperkingen. In de meeste gevallen gaat het om enkelvoudig productie- of montagewerk in een rustige en soms zelfs prikkelarme omgeving. We brengen helder in kaart hoe maximale arbeidsparticipatie mogelijk is. Samen kijken we vooral naar wat wél kan, zonder daarbij druk op te leggen.”

Participeren

“Het mooie van beschut werken is dat mensen met een arbeidsbeperking die zijn aangewezen op veel begeleiding of een aanpassing van de werkplek nodig hebben, betaald werk kunnen uitvoeren en betaald worden conform de CAO Aan de slag en hierdoor, net als anderen, meedoen op de arbeidsmarkt.”

Beschut werk voor Mieke bij Natuurmonumenten

Mieke Jordans kwam bij WSD via de gemeente. Zij had al heel veel baantjes gehad en heel veel teleurstellingen daarin opgelopen. Mieke zocht naar een omgeving waarin ze zich weer lekker voelde. WSD zag dat Mieke een hele grote begeleidingsbehoefte had. Daarom is voor haar de indicatie beschut werken aangevraagd. Zo heeft ze de rest van haar werkende leven recht op een werkplek waar werkbegeleiding aanwezig is. En volgens haarzelf heeft ze het mooiste werk dat er is: “Lekker buiten en tussen de diertjes!”

Mieke ontwikkelt zichzelf in beschut werk bij Natuurmonumenten

Werving brede doelgroep

Edith Bakker, directeur Participatie WSD: “WSD helpt mensen die passend werk zoeken. We zijn er voor iedereen die wil participeren op de arbeidsmarkt, maar onvoldoende in staat is om zelf een plek te vinden. Veel inwoners hebben we in beeld, maar niet iedereen. Daarom steken we veel energie in de werving van die brede doelgroep. Ontwikkeling is een belangrijk speerpunt en we willen uitdagen, verleiden en laten zien dat werken bij WSD ook leuk is.”

“In 2024 hebben we met onze partners bereikt dat er voor iedereen die zich bij ons meldt ondersteuning moet zijn. In het verleden kwam een kandidaat nog wel eens tussen wal en schip terecht omdat regelgeving een vlotte in- of doorstroming naar arbeid in de weg stond. Voorbeeld: een 17-jarige die school vroegtijdig verlaten heeft, thuis woont en nog geen recht heeft op een uitkering, kan nu wél bij WSD aankloppen. Ons brede palet van negen werkleerlijnen biedt volop aanknopingspunten om (weer) passend werk te vinden.”

We willen uitdagen, verleiden en laten zien dat werken bij WSD leuk is

Goede campagnes

“De werving van de brede doelgroep staat of valt bij WSD met krachtige campagnes. Om die reden werkt WSD voortdurend aan lokale zichtbaarheid en vind je ons op plekken waar veel mensen komen. Vorig jaar startten we al met ‘Kom Keeten bij WSD’ en die campagne hebben we in 2024 doorgetrokken. Nieuw was ‘WSDaten’ waarmee collega’s de regio afstruinden en op braderieën en wijk- en buurtfestivals het verhaal van WSD vertelden.”

“Indrukwekkend was de billboardcampagne die als een reizende tentoonstelling langs de negen WSD-gemeenten trok en persoonlijke verhalen van WSD’ers liet zien. In woord en beeld vertelden ze openhartig hun levensgeschiedenis én hun route naar passend werk. Het leverde prachtige citaten op, zoals ‘ik gun iedereen het recht op collega’s’ en ‘op mijn werk praat ik met mensen’. Alle campagnes, ook online, leverden veel respons op.”

Continu aan tafel

“Werving van de brede doelgroep is meer dan de boer op gaan. Het is belangrijk dat WSD als sociaal ontwikkelbedrijf doordringt in de haarvaten van de regio. Daarom zitten we aan tafel met alle partners in de brede keten van zorg en welzijn. Een hechte band met het voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs is essentieel. Door jongeren die in een vroegtijdig stadium kennis te laten maken met de ontwikkelkansen bij WSD – bijvoorbeeld via een festival als Kwikfest – kunnen ze meters maken. Dat WSD een superleuk stagebedrijf is, is natuurlijk mooi meegenomen!”

“Verleiden. Uitdagen. Perspectief bieden. Termen waarmee WSD voortdurend werkt aan de zichtbaarheid. Eén succesnummer van 2024 noem ik graag: de Open Deuren Dag in Boxtel. We begroetten meer dan duizend bezoekers! Het is verleidelijk om de voordeur elk jaar een keertje wagenwijd open te zetten en ons verhaal te vertellen.”

  • NaamVéronique Zeeman
  • Werkt bijWethouder gemeente Best en lid algemeen bestuur WSD

Werving brede doelgroep vanuit het perspectief van gemeenten

Véronique Zeeman, wethouder gemeente Best en lid algemeen bestuur WSD: “De WSD is van ons allemaal. Als wethouder voor het sociaal domein én als bestuurslid zie ik dagelijks hoe WSD zich inzet voor de inwoners van Best en de acht andere gemeenten. Ik hecht veel waarde aan een inclusieve samenleving waarin iedereen meedoet en niemand aan de zijlijn staat. Ik vind het belangrijk dat we voor alle inwoners het onderste uit de kan halen.”

Armoederegisseur

“In Best buigen we ons vaak over de vraag hoe we alle inwoners kunnen laten participeren in onze samenleving. Een belangrijke plek waar alles samenkomt is Bestwijzer aan de Zonnewende. Daar staan 25 organisaties – ook WSD – elke werkdag klaar om inwoners te helpen bij vragen over wonen, werken, zorg of welzijn. Het is een unieke samenwerking waar Bestenaren op één locatie informatie en advies krijgen en waar doorverwijzen eenvoudig is.”

“Ik heb hoge verwachtingen van een armoederegisseur die we in Best hebben aangesteld. Het is de spin in het web van het sociaal domein en houdt voeling met tal van maatschappelijke organisaties, variërend van sportclub en kerk tot scholen en voedselbank. De armoederegisseur signaleert en kan doorverwijzen, ook als het om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.”

Krachtige campagnes

“Het is belangrijk dat we ook in onze gemeente de brede doelgroep in het vizier hebben. Inwoners die een uitkering ontvangen, zijn bij ons bekend. Het is de kunst om juist de ‘onzichtbaren’ in beeld te krijgen. Binnen deze groep bevinden zich nogal eens mensen die tussen de wal en het schip dreigen te raken. Het kan bijvoorbeeld gaan om jongeren die de school vroegtijdig verlaten of hun baan verliezen, maar geen beroep doen op een uitkering.”

“De campagnes waarmee WSD ook in Best de brede doelgroep tracht te bereiken, vind ik krachtig. De levensgrote billboards die ik in 2024 mocht onthullen in Bestwijzer lieten stuk voor stuk persoonlijke verhalen van mensen zien, die dankzij WSD weer aan het werk zijn gegaan. Storytelling in optima forma omdat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt dankzij deze campagne een gezicht hebben geregen. Op deze manier worden beslist meer inwoners bereikt.”

Trots

“Meerdere campagnes waren raak. Ik noem naast ‘Kom Keeten bij WSD’ ook de aandacht voor groenmedewerkers in onze lokale krant Groeiend Best. Mooie verhalen over hun werk in de openbare ruimte die positieve respons opleverden. Ik heb medewerkers gevraagd naar de respons en allemaal zijn ze trots. Inwoners krijgen dankzij deze publiciteit bovendien meer waardering voor het groenbeheer nu ze zien wie dat werk elke dag met veel toewijding doen.”

“Voor jongeren is WSD-label Kwikstart een uitkomst. In Best valt een klein dozijn jongeren binnen de brede doelgroep. Het festival Kwikfest is belangrijk om jeugdigen in de leeftijd van 15 tot 27 jaar te activeren en enthousiast te krijgen voor scholing of werk. Misschien is het een goed idee om Kwikfest te laten rouleren in alle WSD-gemeenten, zodat de doelgroep nóg dichter bij huis in contact komt met bedrijfsleven en onderwijs. Voor sommigen is de afstand Best-Boxtel al te groot…”

“Toen mijn oom me op WSD wees, wist ik niet zeker of ik dat wel wilde. Nu wel: ik werk inmiddels bij Het Goed waar ik meubels bezorg. Ik voel me nuttig, leer mijn grenzen aangeven én ik mag op mijn eigen tempo groeien. Ik ben geen WSD’er. Ik ben gewoon Lindie die werk heeft!”

“Op mijn negentiende raakte ik in com na een auto-ongeluk. Dat heeft mijn leven op z’n kop gezert. Het is sindsdien lastig om dingen goed te onthouden, ik heb noeite met stress en ik kom ook niet altijd mee in het tempo van het reguliere bedrijf. Bij WSD mag kan ik in een passend tempo werken en leren. En ik mag fouten maken en daarvan leren.”